Dijitalleşme önündeki engelleri görüp, tedbirlerini alan
firmalar, rakiplerinden bir adım öne geçebilecektir.
Kredi kartı kullanımında, Avrupa’da İngiltere’den sonra
ikinciyiz. POS kullanımında ise birinciyiz.
2007 yılında chip&pin geçişini tamalayan üçüncü ülke
olmuştuk. Amerika ve Çin chip&pin’e daha yeni yeni geçiyor. (Union Pay kart
sayısında dünyada 4,5 milyar kart ile birinci.) Avrupa’da chip dönüşümünde
gösterdiğimiz başarıyı, dijital dönüşümde de gerçekleştirebilmeyi umuyorum.
Ancak son yıllardaki istatistikler pek iç açıcı değil.
BKM verilerine göre,
2014’te kredi kartı sayısı, 2013’e göre%0,3 artmış.Bu artış 2013 yılında
%5, 2012 yılında ise, %6 idi.
Tüketicilerin kredi kartı ile ödeme tutarı, 2012’de %25,
2013’te %17, 2014’te ise %17 olmuştur.
Kartlı ödeme sistemlerinde son yıllarda, kart sayısında ve
kartla yapılan ödemelerde düşüş var. Kartla yapılan ödemeler= kayıt altına
alınmış ekonomi iken, alınacak tedbirler kart alış verişlerini teşvik edici
yönde olmalı.Nakitsiz toplum olmayı başardığımızda, ekonominin kayıt altına
alınmasına önemli ölçüde katkı sağlanacaktır. Oysa ki BDDK’nın son yıllarda
kartlı ödeme sistemleri ile ilgili düzenlemeleri ile birlikte, banka
karlılıkları azaldı. 1 şubat 2014 tarihinde getirilen taksit sınırlaması ile,
taksitli alış verişlerde düşüşler görüldü. Ancak telefon satışlarında bir
azalma olmayıp aksine özellikle akıllı telefon sayısının giderek artıyor olması
insanların, kredi, senet vb yöntemlerle alış veriş yaptıklarını gösteriyor.
Oysa ki amacımız kayıt altına alınmış, nakitsiz toplum yaratmak değil miydi?
Kartlı ödeme sistemlerinde eski canlılığın kazanılması ve
nakitsiz toplum hedefimiz için, kartla alış verişi teşvik edici tedbirlerin
alınması yönünde kararlar alınması gerekiyor.
Günümüzde en değerli olan kavramın zaman olduğu gerçeği, tüm
işlemleri daha kısa zamanda daha pratik yapma isteğini doğuruyor. Kredi kartı
alış verişlerinin 1/3’ü internet üzerinden yapılıyor. İnternet ve mobil
uygulamalar üzerinden yapılan işlemler giderek yaygınlaşıyor.
POS’lardan yapılan alış verişlerde şifre girme için bile
zamandan tasarruf etmek istiyoruz. Temassız işlem gerçekleştirme oranı giderek
artıyor. Nakit yapılan ödemelerde işlem 26 saniyede, kartla şifre girerek 16
saniyede, temassız 9 saniyede tamamlanıyor.
Kart otoriteleri önümüzdeki 10 yılda temassız özelliği olmayan POS
kalmayacağını öngörüyorlar.
Zamandan tasarruf etmek adına dijital cüzdan uygulamaları
giderek yaygınlaşıyor. Ödeme sistemleri ve bankalardan sonra, Apple, Samsung
gibi telefon markaları da kendi dijital cüzdan uygulamalarını geliştirdiler.
Önümüzdeki yıllarda kartlar dijitalleşecek. POS’lar form
değiştirecek.
Dijital kartlarla alış verişte, aşılması gereken en önemli
konu pil sorunu. Fiziksel kartların, dijital kartlara karşı en büyük üstünlüğü
pil bitme derdinin olmaması. Dijital kart uygulamalarında pil sorunu aşılana
kadar, fiziksel kartlar hayatına devam edecek. Ayrıca pil sorunu giderilse
bile, bir kesim fiziksel kartları kullanmayı tercih edecek. (y ve z kuşağı
dışındaki x kuşağı ve öncesi kuşak..)
Dijital kartların pil sorunu şu an için, dijital kartın
dezavantajı olarak görülse de, kaybolma, çalınma riski olmaması, yanınızda
taşıma zorunluluğunun bulunmaması, güvenli olması, fiziksel kartlardaki gibi
müşteriye ulaştırılmasında kurye ile ilgili sorunların yaşanmayacak olması çok
büyük ayrıcalıklar olarak ortaya çıkacaktır.
Kartlar dijitalleşene kadar fiziksel kart basımı devam
edecek. Ancak fiziksel kart basımında yenilikler yapılması gerekecek. Çok daha
pratik çok daha kısa sürede kart basılmasını sağlayacak teknolojileri kullanan
bankalar müşterilerini memnun edecek.
Fiziksel olarak basılan karta biyokimlik verisi eklenerek,
daha güvenli işlem yapılması sağlanacak.
BKM’nin açıkladığı verilere göre, 2023 yılında temassız
özelliği olmayan POS kalmayacak. İngiltere’de şehir içi tüm ulaşım araçlarında
temassız kart kullanılmaktadır.
Temassızın kullanılmasında en büyük verimliliği sağlayacak ulaşım
sektöründe Türkiye’ye bakıldığında, temassız kullanımı maalesef
yaygınlaşamıyor.
Mobil POS’lara getirilecek barkod okuma özelliği ile,
insanların kasada sırada beklemeleri tarih olacak.
Ya da POS’lar form değiştirerek satış temsilcilerinin
ellerindeki tabletler haline gelecek. Satış temsilcileri ellerindeki
tabletlerle ilgilendikleri müşterilerin ödemelerini de alabilecekler.
İnternetten yapılan alış verişlere, hassas kart
verisini kabul eden e- ticaret ve sanal POS firmaları için 6493
sayılı yasa ile, düzenleme getirildi. Buna göre BDDK tarafından “Ödeme
Kuruluşu” lisansı almamış kuruluşlar , ödeme işlemlerini
gerçekleştiremeyecekler.
E-ticaret yapan firmalar ve sanal pos firmaları, hassas
ödeme verisi tutamayacak, ve saklayamayacaklar. E- ticaret firmalarının
önündeki bu engelin aşılması, sanal POS firmaları arasında rekabeti
arttıracaktır.
Bu anlamda düzenleme gereklerini yerine getiren PSI DSS ve
SSL sertifikasına sahip sanal pos firmaları, diğerlerine üstünlük
sağlayacaktır.